Tıp fakültelerinin mezuniyet törenlerinde genç doktorlara okutulan Hekimlik
Andı metninde hastalar arasında ayırım yapılmayacağını belirten somut nedenlere
“cinsel yönelim” ibaresinin eklenmesi, uygulamada yol açtığı farklılıklarla tartışma
konusu olmaya devam ediyor. Dünya Tabipler Birliği’nin Eylül 1948’de Cenevre’de
yapılan 2. Genel Kurul toplantısında kabul edilen, zaman içinde çeşitli değişikliklere
uğrayan, son olarak Ekim 2017’de Chicago’da yapılan 68. Genel Kurul toplantısında
Türk Tabipler Birliği’nin de katkılarıyla güncelleştirilen Hekimlik Andı’na söz konusu
ibarenin de eklenmesi hakkında eski Devlet, Millî Savunma ve Adalet Bakanı Prof. Dr.
Hikmet Sami Türk, yazılı bir hukukî değerlendirme yaptı.
“Tıp biliminin babası olarak bilinen eski Yunanlı hekim Hipokrates’in
geliştirdiği ahlâkî ilkeler, zaman içinde yapılan bazı değişikliklerle Hipokrat veya
Hekimlik Andı olarak geçerliğini koruyor. Bu konudaki kitap ve ansiklopedilerde
özgün veya özet metinleri verilen Hekimlik Andı, Dünya Tabipler Birliği Cenevre
Bildirgesi’nin 2017’de güncellenen metninin Türkçe çevirisiyle şöyledir:
‘Hekimlik mesleğinin bir üyesi olarak;
Yaşamımı insanlığın hizmetine adayacağıma,
Hastamın sağlığına ve esenliğine her zaman öncelik vereceğime,
Hastamın özerkliğine ve onuruna saygı göstereceğime,
Görevimle hastam arasına; yaş, hastalık ya da engellilik, inanç, etnik köken,
cinsiyet, milliyet, politik düşünce, ırk, cinsel yönelim, toplumsal konum ya da başka
herhangi bir özelliğin girmesine izin vermeyeceğime,
Hastamın bana açtığı sırları, yaşamını yitirdikten sonra bile gizli tutacağıma,
Mesleğimi vicdanımla, onurumla ve iyi hekimlik ilkelerini gözeterek
uygulayacağıma,
Hekimlik mesleğinin onurunu ve saygın geleneklerini bütün gücümle koruyup
geliştireceğime,
Mesleğimi bana öğretenlere, meslektaşlarıma ve öğrencilerime hak ettikleri
saygıyı ve minnettarlığı göstereceğime,
Tıbbî bilgimi hastaların yararı ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi için
paylaşacağıma,
Hizmeti en yüksek düzeyde sunabilmek için kendi sağlığımı, esenliğimi ve
meslekî yetkinliğimi korumaya dikkat edeceğime,

 

Tehdit edilsem bile, tıbbî bilgimi, insanlık haklarını ve bireysel özgürlükleri
çiğnemek için kullanmayacağıma,
Kararlılıkla, özgürce ve onurum üzerine ant içerim’.
Hekimlerin uzmanlık alanları içinde hastaları arasında hiçbir nedenle ayırım
yapmaksızın onları muayene ve tedavi, gerektiğinde ameliyat etmeleri, iyileştirmeye
çalışmaları mesleklerinin gereğidir. Cenevre Bildirgesi’ne 2017’e eklenen ‘cinsel
yönelim’ ibaresi öncesinde de durum böyleydi. Tıp biliminin babası Hipokrates’in
başlattığı, günümüze kadar gelen ve ileride de devam edeceğine kuşku bulunmayan
gelenek budur. Hipokrat veya Hekimlik Andı bunu güçlendiriyor. Anayasa’mızın 10.
maddesinde belirtilen eşitlik ilkesi de bunu gerektirir. ‘Cinsel yönelim’ ibaresinin hiç
gereği yokken Hipokrat veya Hekimlik Andı’na konulmasının sakıncası, eşcinsel
birlikteliklere, bazı ülkelerde kabul edilmeye başlayan eşcinsel evliliklere giden yol
için zemin oluşturabilmesidir.
O nedenle Türkiye, kutsal kitaplara da geçen Sodom ve Gomorra kentleri ve
Lût kavmi gibi anormallik ya da cinsel sapıklık örnekleriyle toplumların ahlâkî
çöküntülerine, giderek devletlerin yıkılmasına yol açan ilişkilerin günümüzde yeniden
yaygınlaşmaya başlaması karşısında kaygılıdır. Doğru olan normaldedir, kadın ve
erkeğin birbirine tamamlamasındadır. Anayasa’mızda belirtildiği gibi ‘Aile, Türk
toplumun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır.’ (m. 41/I)”
(4.7.2024).