Sevgili okurlar, bu çalışma 133 yıl önce Japonya’da batan Ertuğrul Fırkateyni ve şehit olan 527 denizcimizin üzerine yapılmıştır. Ertuğrul Firkateyninin yolculuğu kısaca anlatılarak Bafra ve Alaçam şehitlerimizin isimleri köyleriyle birlikte belirtilmiştir.Amacımız; Konuya ilgi duyanların, Sivil Toplum Örgütlerimizin ve Belediyemizin dikkatini çekmektir. Bu kahraman şehitlerimizinisimlerinin yazıldığı bir anıtın Bafra Şehitliğinde yer alması dileğiyle...Saygılarımla iyi okumalar.
Osmanlı PadişahıII. Abdulhamit, 14Temmuz 1889’da '' Ertuğrul Fırkateyni '' adındaki savaş gemisini ,587 'si er ve 68 'i de subay ve memur olmak üzere 609 denizcimiz ileJaponya’ya dostluk ziyareti için göndermişti. “Ertuğrul”bu uzun yolculuğa dayanamaz…
Onbir yıldır Haliç'ten çıkmamıştır. Çürümüştür.Ertuğrul bu yolculuğu yapar''... tartışmaları içinde bando ve mızıka eşliğinde gemici marşlarıyla, törenle İstanbul' dan uğurlanmıştır.
'' Emir olundumızıka çalındı gemici havası
Çimariva oldu askere ettirildi padişah duası.
Nicelerin ağlar atası ve anası.
Hakkımızda hayır dualı ferman dediler''.
Tokya'da çekilmiştir
Osmanlı Devleti'nin gönderdiği hediyeler
Ertuğrul Fırkateyni' Bando-Mızıka topluluğu.
Dikkatle yoluna devam eden '' ERTUĞRUL GEMİSİ'' Marmaris'i ve Kıbrıs'ı neşeli bir yolculukla geçtikten sonra ilk kazasını 28 Temmuz’da Süveyş Kanalı'nda yapar. Dümen
Bodoslaması kırılmış ve dümen su içinde kaybolmuştur. Ertuğrul havuza alınacaktır. Ancak
Süveyş’te tek havuz vardır o da doludur. Havuzdaki geminin çıkması beklenecektir. Nihayet Ertuğrul 18 ağustosta havuza girebilir. Bu günlerde Kurban Bayramı gelmiştir. DenizcilerimizKurban Bayramı’nı Süveyş'te gemide kutlarlar. Bütün bu yaşananlar an an dakikasında İstanbul'a telgrafla bildirilir. Uzun süren tamiratta Mısır Hidivi'de yardımcı olmuştur.
Ertuğrul 11 Eylül'de havuzdan çıkarak Cidde'ye doğru yol alır. 7 Ekim'de Aden'dedir.
İngiliz İşgali altındaki Aden Halkı Türk Bayrağı'nı sevinçle karşılar. Ertuğrul 21 Ekim'de Bombay Limanı’nı top atışlarıyla selamlar. Bombay’da kaldığı 6 gün içinde günde 20000 (YİRMİBİN) kişi gemiyi ziyaret eder.Bombay halkının coşkun gösterileriyle limandan ayrılan Ertuğrul 27 Ekim' de Kolombay'a doğru yol alırken üçüncü günü batma tehlikesi yaşar.1 Kasım'da denizin ortasında baş tarafın alt kısmından su almaya ve yan yatmaya başlar. Tamir etmeye uğraşırlar. Fakatçürümüş tahtalar yine parçalanır. Çadır ve yapıştırıcı gibi geleneksel buluşlar deneyerek gemi parçalanmadan karaya kadar yüzdürülür. Uzun maceralarla dolu günlerin sonunda 28 Kasım’da Singapur'a demir atılır. Singapur’da 4 ay kalan Ertuğrul yeterli tamirattan sonra 3 Mart 1890 'da hareket eder.
.
Azgın dalgalarla yoluna devam eden gemimiz 15 Nisan’da Hong Kong'da, 22 Mayıs'ta Nagazaki’de ve 7 Haziran’da da Yokohama’da olmuştur. Yani 10 ay 23 gün süren binbirzorlukla kahraman denizcilerimizin olağan üstü çalışması ve sabırlarıyla Japonya'ya varmıştır.
Ertuğrul Fırkateyn’i 3 ay 9 gün Japonya'da kaldıktan sonra , 14 Eylül 1890'da Japonların itirazına rağmen dönüş yolculuğuna çıkmıştır.Ancak yolculuğun üçüncü günü
Wakayama ili açıklarında tayfunun başlangıcı bir fırtınayayakalanmış Koşina (kaşhinozaki)
Burnunda Koşinaki fenerinin önünde Funakara kayalıklarına çarparak param parça olmuştur. Ertuğrul’un bu hazin batışında 69 denizcimiz kurtulurken 527 denizcimiz şehit olmuştur.Amiral Osman Paşa da şehitler arasındadır.
16 Eylül 1890 gecesi şehit olan denizcilerimizden 45'i Samsunludur.Samsunlu şehitlerimizin de 2'si Alaçamlı ve 9'u da Bafralıdır.
16 Eylül 1890 'da şehit olan 527 denizci,''SEHİTLERİMİZ'' kitabında 18.9.1890 tarihiyle görev şehitleri olarak belirtilmiştir. Ancak Bafralı bir şehidimiz olan Şeyhulaş Köyü'nden ve bahriye taburcu SİLAHANDEZ olarak belirtilen, İbrahim Oğlu; İsmail’in Japonya’da kolera salgınında ölen 13 denizcimizden birisi olduğunu düşünmekteyiz. Bafralı ve Alaçamlı Deniz Şehitlerimizin hepsi de er'dir.
ERTUĞRUL FACİASINDA ŞEHİTOLAN ALAÇAMLILAR
1--HÜSEYİN: Yukarı Koçlu köyünden Köseoğlulardandır.
2- OSMAN: Yukarı Koçlu Köyü’nden BekirOğullarındanMahmut’un oğludur.
ERTUĞRUL FACİASININ BAFRALI ŞEHİTLERİ
1--ALİ:Boğazkaya Nahiyesine bağlı Gökalanköyünden, Yamanoğullarından Hüseyin'in oğludur.
2-- ARİF: Boğazkaya Nahiyesi ‘ne bağlı Alaçam Köyü'nden Karaoğlu yeğeni Hasan'ın oğludur.
3--HASAN: Örencik Köyü'nden Keleşoğlularından Hasan'ın oğludur.
4--İSMAİL: Şeyhulaş Köyü'nden İbrahim'in oğludur. Bahriye Taburu Silahendaz, Ölüm tarihi; 18.7. 1890'dır
5--ÖMER: Keresteci köyündenÇolakoğulları'ndan Hüseyin'in oğludur.
6--RAŞİT: Bakır Pınar Köyü'nden Kör Hüseyin Oğulları'ndan İbrahim'in oğludur. (Makina kömürcüdür.)
7-- RECEP: Bakır Pınar Köyü'nden AşcıOğulları'ndanMahmut’un oğludur. (Bir kaynakta Mehmet'in oğlu diye de geçer)
8--TEMEL: Kolay Nahiyesine bağlı Bengü Köyü'nden Topal Oğulları'ndan Recep'in oğludur.
9--YUSUF: Keresteci Köyü'nden Abdi'nin oğludur.
AÇIKLAMA:
Ertuğrul Faciasında şehit olan denizcilerimiz hakkında ŞEHİTLERİMİZ kitabında; Bafralı 9 ve Alaçamlı 2 şehit kayıtlıdır. Yedi Kıta Dergisi'ne göre ise: Alaçamlı şehit sayısı 1(Bir) ve Bafralı şehit sayısı 9'dur. Sayın Sevim Koyunoğlu'na göre ise Alaçamlı şehit 1 (Bir) Bafralı şehit sayısı 7 (yedi)'dir. Yine sayın Koyunoğlu '' FABRALI''olarak kayıt edilmiş şehidimizi Bafralı olarak yazmamıştır.Bu şehit Bafralıdır. Çünkü: ''F '' harfi ile '' b '' harfi yer değiştirildiğinde kelimenin BAFRA olduğu görülmektedir. Üstelik adı geçen şehidimizin Köyünün ÖRENCİK ve ailesinin adının da KELEŞOĞULLARI diye kayıt edilmiş olması da görüşümüzü doğrulamaktadır.Örencikli Keleş Oğulları Bafra ve çevresinde bilinen ve saygı duyulan bir ailedir.
KAYNAKÇA
- Büyükelçi Hüsrev GEREDE, Mübarek Ertuğrul Şehitlerimiz ve Muhteşem Anıtları, T:C:M:M 1V. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, İstanbul,1956 413 sayılı Donanma Dergisinin ekidir.
- Erol MÜTERCİMLER, Mim Kemal ÖKE, ErtuğrulFırkateyniFaciası, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul,1999.
- Ertuğrul ŞİMŞEK, Vuslata Beş Kala Gidip de Dönmeyenler: ERTUĞRUL, Elips Kitap/398, Mayıs 2008, Ankara.
- Osman DOĞAN, Yedi Kıta Dergisi, Aylık Tarih ve Kültür Dergisi Eylül 2010.Sayı:25.
- Sabri Koz, Ertuğrul Fırkateyn iDestanı, Atlas Tarih Kitaplığı,2011.
- Sevim A. KOYUNOĞLU, Ertuğrul Faciası, Naviga Yayınları, Deniz Kitaplar 19,1. Baskı, İstanbul.2014.
- Süleyman Kani İRTEM, Ertuğrul Faciası, BoğazlarMeselesi, TemelYayınları, No:152, Kasım2005, İstanbul.
- ŞEHİTLERİMİZ, Millî Savunma Bakanlığı, 1998.
- Tümamiral Fahri ÇOKER, Ertuğrul ve Refah Faciaları ve Şehitlerimiz, Deniz Kuvvetleri Dergisi Eki, Ocak 1972, Sayı: 476.
Ertuğrul Şehitliği Anıtı.Japonya'da şehitliğin bulunduğu yerde 1937 yılında yapılmıştır.
Bu şehitliğin tıpkısı Mersin'de de yapılmıştır. Bafra’da da yapılması dileğiyle.
