Türkiye’nin önündeki en önemli sorunlardan birisinin demokratikleşme olduğunu çeşitli defalar yazdık. Kürt meselesinin de çözülememesinin en temel nedeninin demokratikleşme sorununa bağlı olduğunu biz de söyledik başkaları da söyledi. Demokratikleşme konusunda nasıl adımlar atılmalıdır. Pratik olarak ne yapabiliriz. En temel adım anayasayı yeniden yapma sürecinde, demokratik bir anayasa yaparak işe başlamalıyız. Demokratik anayasalara bakarak (bu konuda kopya çekelim zararı olmaz) böyle bir süreç izleyebiliriz. Demokratik bir ülkede olmazsa olmaz kuralların başında gelen kuvvetler ayrılığı ilkesini titizlikle korumalıyız. Bizim gibi genlerinde diktatörlük bulunan bir ülkede birden çok bu konuda sabıkamız mevcut iken başkanlık / yarı başkanlık sistemine asla ‘tevessül’ etmemeliyiz.

İkincisi; bu anayasada bu toplumun temel unsurları Türkler ve Kürtlerin yanı sıra Lozana göre azınlık olarak yaşayan Ermeniler, Yahudiler ve Rumlarla birlikte nasıl yaşayabileceği T.C sınırları içerisinde kendi dilleri, kültürleri, dinlerini , özgürce ifade edebileceği alt kimlikleri tarif edilmeli. Bu nedenle ayrımcılık yaşanmamalı. Biri diğerine bu alt/ üst kimlik nedeniyle üstünlük sağlamamalı.

Üçüncüsü ; bölünme paranoyasından kurtulmalı. Kimse zorla birlikte yaşayamaz. Bir evliliği düşünelim. Taraflar isteyerek bir arada olmuyorsa birçok ihanet de yaşanabilir metezoru bazı davranışlarla, travmayla bu süreci uzatamazsınız. Bir yerden kopar. Eğer karşılıklı güven ilişkisiyle sürüyorsa, süreç devam eder. Bir önceki yazımızda empati üzerinden süreci ifade etmiştik. Bundan korkmamak gerekir.

Dördüncüsü; bu ülkenin çok dinli bir ülke olduğunu kabul ederek, anayasada Diyanet İşlerini yeniden ele almalıyız. Bu ülkenin hepsinin sunni olduğu gibi bir varsayımla her şeyin sunnilik üzerinden tarifini yapmak yanlıştır.

Beşincisi ; evrensel hukukun önünü açmalıyız. Anayasa’da bazı ceza maddelerine gönderme yaparak tariflerden vazgeçmeliyiz.Hukukun üstünlüğü ilkesini kesinlikle ve titizlikle koruyarak anayasa teminatı altına almak gerekir.

Altıncısı ; insanlara güvenmeliyiz. Bu güveni iyi ifade etmeliyiz Onun özgür gelişimin önünü açmalıyız.

Yedincisi ; kürt meselesinin çözümününde bu anayasa yapma sürecine gelip, dayanmasından korkmamalıyız, bunu bir fırsata çevirip demokratik bir anayasa yapma konusunda cesaretli adımlar atmalıyız. Bu sürece halkı da katmalıyız.

Dr. Dursun Kırbaş